ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ધિરાણકર્તાઓ, નાણાકીય સંસ્થાઓ અને ક્રેડિટ બ્યુરોને કહ્યું છે કે તેઓએ 30 દિવસની અંદર ગ્રાહકોની ફરિયાદોનું નિરાકરણ કરવું પડશે. જો તેઓ આમ નહીં કરે તો તેમને દરરોજ 100 રૂપિયાનો દંડ ભરવો પડશે અને આ રકમ ગ્રાહકોને આપવી પડશે.
RBI એ ક્રેડિટ ઇન્સ્ટિટ્યૂશન્સ (CIs) અને ક્રેડિટ ઇન્ફર્મેશન કંપનીઓ (CICs) ને ક્રેડિટ ઇન્ફોર્મેશન અપડેટ અને કરેક્શન માટે વળતર ફ્રેમવર્ક રજૂ કરવા માટે પણ નિર્દેશ આપ્યો છે. આરબીઆઈએ તેને છ મહિનામાં તૈયાર કરવા કહ્યું છે.
સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું છે કે જો સીઆઈએ 21 કેલેન્ડર દિવસોમાં સીઆઈસીને અપડેટ કરેલી ક્રેડિટ માહિતી સબમિટ કરી હોય, તો પણ જો 30 દિવસમાં ફરિયાદનું નિરાકરણ નહીં આવે તો દરરોજ માટે 100 રૂપિયાનો દંડ ચૂકવવો પડશે. CIC ઉધાર લેનારાઓ, કોર્પોરેટ અને નાના વ્યવસાયોની ક્રેડિટ માહિતી જાળવી રાખે છે અને બેંકો તેને લોન વિતરણ સમયે અથવા જ્યારે જરૂર પડે ત્યારે ઍક્સેસ કરી શકે છે.
RBIએ ગ્રાહકોની ફરિયાદો પર કાર્યવાહી કરી
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાને CIC તરફથી લોન લેનારાઓની સ્થિતિ અપડેટ ન કરવા અંગે ઘણી ફરિયાદો મળી હતી. આ પછી આરબીઆઈએ વળતરનું માળખું તૈયાર કરવાનું કહ્યું છે. ગ્રાહકોએ ફરિયાદ કરી હતી કે ડિફોલ્ટ સ્થિતિમાં સુધારો કર્યા પછી પણ, CIC એ સમયસર માહિતી અપડેટ કરી નથી, જેના કારણે ઘણા ગ્રાહકોને લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ મળી શક્યા નથી.
RBIએ કહ્યું છે કે CICએ વર્ષમાં એકવાર ક્રેડિટ સ્કોર સહિત મફત ક્રેડિટ રિપોર્ટની સરળ ઍક્સેસ પ્રદાન કરવી જોઈએ. ઉપરાંત, ક્રેડિટ સંબંધિત માહિતી ઈમેલ અને મેસેજ દ્વારા પણ આપવી જોઈએ, જેથી ક્રેડિટની માહિતી સરળતાથી મળી શકે.
ચાર CIC પર કેટલો દંડ
નોંધનીય છે કે જૂન મહિનામાં આરબીઆઈએ ધિરાણકર્તાઓ તરફથી ફરિયાદો મળ્યાના 30 દિવસની અંદર ખોટો, અધૂરો ડેટા પ્રદાન કરવા અને ક્રેડિટ માહિતી અપડેટ ન કરવા બદલ ચાર CIC પર 1.01 કરોડ રૂપિયાનો દંડ લગાવ્યો હતો. ટ્રાન્સયુનિયન CIBIL લિમિટેડ પર રૂ. 26 લાખ, એક્સપિરિયન ક્રેડિટ ઇન્ફર્મેશન કંપની ઓફ ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (એક્સપીરિયન ઇન્ડિયા) અને ઇક્વિફેક્સ ક્રેડિટ ઇન્ફર્મેશન સર્વિસીસ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ પર પ્રત્યેક રૂ. 24.75 લાખનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો. બીજી તરફ, આરબીઆઈએ CRIF હાઈ માર્ક ક્રેડિટ ઈન્ફોર્મેશન સર્વિસીસ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ પર 25.75 લાખ રૂપિયાનો દંડ પણ લગાવ્યો હતો.
